ANADOLU 300 YILDIR SOYULUYOR... - BÜNYAN HABERLERİ

728x90 AdSpace

SON DAKİKA

ANADOLU 300 YILDIR SOYULUYOR...


Erzurum’da yetişen 57 ters lale soğanının yurtdışına kaçırılmak üzereyken fark edilmesi botanik hırsızlığını yeniden gündeme getirdi....



 

Uzmanlar, bitki çeşitliliği nedeniyle dünyada önemli bir konumda olan Anadolu’nun, uzun yıllardır botanik hırsızlarının gözdesi olduğuna dikkat çekti. Uzmanlar, bitki çeşitliliği nedeniyle dünyada önemli bir konumda olan Anadolu'nun, uzun yıllardır botanik hırsızlarının gözdesi olduğuna dikkat çekti.


Yakın tarihin en büyük bitki kaçakçılığından biri olarak gösterilen 57 ters lale soğanın Hollandalılar tarafından yurtdışına kaçırılmak istenmesi botanik hırsızlığı ile birlikte doğadan bitki toplama usullerini gündeme taşıdı.

Türkiye'de bitki kaçakçılığı 10 yıl önce Antalya'ya gelen iki İngiliz turistin köylülerden bitki satın almasıyla keşfedildi. Bölgeye gelen bir öğretim üyesi tarafından fark edilen bu olay İçişleri Bakanlığı ve MİT'nı harekete geçirdi. İki kurum kendilerine bağlık tüm birimleri bu tür kaçakçılık olaylarına karşı uyardı.

53 YILDIR BİTKİ KAÇIRIYOR

Endemik ters lale soğanlarını Hollanda'ya götürürken Kapıkule Sınır Kapısı'nda yakalanan Hollandalı Franciscus Johannes Linschoten'in (61) emniyet güçlerince alınan ifadesinde ilginç ayrıntılara yer verdi; "61 yaşındayım. 8 yaşımdan beri Anadolu'dan geofitleri (soğanlı bitkileri) toplayıp Hollanda'ya götürüyorum. Daha önce hiç yakalanmadım. Hollanda'da kendi botanik bahçem var. Aldıklarımı hem kendi bahçemde satıyorum hem diğer botanik bahçelerine satıyorum. Aylık 30-40 bin euro gelir elde ediyorum."

KARGOYLA TAŞINIYOR

Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Türkiye Geofitleri Projesi yöneticisi ve Süs Bitkileri Uzmanı Erdal Kaya, buna benzer olayların çok sık yaşandığını, sadece bize özgü bitkilerin paketlenip kargoyla taşındığını kaydetti. Kaya; "Satışı yapılırken de 'Türkiye'den geldi' deniyor. Bu, onların bir numaralı reklam stratejisi oluyor. Anavatanından geldiğini düşünen müşteri bu bitkileri tercih ediyor" dedi.

ALZHEİMER'E VE KANSERE ÇARE OLACAK

Ters lale soğanı üzerinde araştırma yaptıklarını anlatan Kaya, özellikle Alzheimer ve kanser hastalıkları üzerinde yoğunlaştıklarını söyledi. TÜBİTAK ve Gazi Üniversitesi ile birlikte yürütülen projenin 2006 yılında başladığını ve 2014 yılında da sona ereceğini belirten Kaya sözlerine şöyle devam etti: "Bitkinin içindeki maddeleri analiz ettik. Devamında aktivitelerinin ne olduğunu araştırdık. Özellikle Alzheimer hastalığı konusunda çok umut verici sonuçlar elde ettik."

Kaya son kaçakçılık olayında yakalanan geofitlerin çoğunluğunun Türkiye'den, bir kısmının da çeşitli ülkelerden alındığını belirterek, şunları kaydetti: 'İran'dan, Suriye'den, Bulgaristan ve Yunanistan'dan alınanları da var. İtinayla toplanmışlar. Bunların içerisinde nadir olanlar da var. Sadece Türkiye'de yetişen türler de var. Bunlardan birisi 'Fritillaria Michailovskyi' dediğimiz tür, sadece Erzurum bölgesinde var. Buranın lokal koruma altına alınması için müracaat etmiştik ve kabul edilmişti. Bunların hepsi sökülmüş. Bunların dışında da nadir türler mevcut. Bu çok büyük, hazine değerinde bir kaçakçılık.''

ÇOK DEĞERLİ BİTKİ

İstanbul Üniversitesi (İÜ) Botanik Bahçesi sorumlusu Yrd. Doç. Dr. Erdal Üzen ise ters lale soğanının Avrupa'da oldukça fazla talep gören bitki olduğunu dile getirdi. Üzen; "Dünyada sadece Türkiye'de yetişir. Özel bir tür olup uzun süre çiçek açabiliyor. Ayrıca senede 3 kez yavruluyor. Avrupa'da soğan olarak yüksek fiyatta satılıyor" diye konuştu.

GENETİK ÇEŞİTLİLİĞİMİZİ KORUYAMIYORUZ

"İlginç olan Türkiye'den aldıkları bu bitkiyi ülkelerine götürdükten sonra çoğaltıp tekrar bize satıyorlar" diyen Üzen, böylesi hırsızlık vakalara sıklıkla rastlamanın mümkün olduğunu anlattı. Üzen, "Benzeri vaka 3-4 yıl önce yaşandı. Sadece Hasan Dağı'nda yetişen ve tıbbi değeri olan bir 'Nevruz' türü çalındı. Aksaray'a özgü bu türün yaklaşık 500 örneği kaçırılmak istendi. Bu konuda bir yaptırım söz konusu olmadığı için bu tür vakalara çok şaşırmıyoruz. Genetik çeşitliliğimizi koruyamıyoruz" şeklinde devam etti.

İZİN GEREKLİ

Bitki ve tabiat varlıklarının kaçakçılığın önlenmesi için 2004 yılında Bakanlar Kurulu kararnamesi çıkarıldı. Buna göre Türkiye'den bitki, hayvan, arkeolojik materyal toplamak belirli izinlere tabi. Bunu ticari amaçlı yapmak ise yasak. Ancak AB süreci nedeniyle gümrüklerdeki aramalara getirilen sınırlama yasanın sağlıklı işlemesine engel oluyor.

"Soğanlı Bitkiler Bahçesi Kuruyoruz"

Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürü Dr. Emin Ergün, ''Dünyadaki gen merkezlerinden birisi Anadolu yarımadasında. Avrupa'daki endemik bitkilerin iki katından fazlası ülkemizde bulunuyor. Bunların korunması önemli. Arkadaşlarımız yoğun bir şekilde bu bitkileri topluyorlar. Yine burada kuracağımız, Türkiye'de ilk olacak geofit bahçesinde bunları sergileyeceğiz''

"300 yıldır çalıyorlar"

Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Türkiye Geofitleri Projesi yöneticisi Erdal Kaya; "5 bin 236 bitki, 10 ülkeden 3 ay boyunca toplanmış. Bunun toplama maliyeti 220-225 bin avrodur. Değeri ise Ayasofya Camii, Sümela Manastırı gibi paha biçilemez. Bu tarihi eserlerin değeri neyse bu bitkilerin değeri de odur. Bitkilerimiz 300 yıldır sökülüyor. 3'er, 5'er tane kargoyla, ceplerinde götürüyorlardı, artık arabayla götürüyorlar.

Misafirperverliğimizi kullanarak, köylülerimizi kandırarak doğada ne kadar çiçek varsa köylülere toplatıyorlar. 1 çuval soğan getiren kişiye bir kuzu parası veriyorlar. Bu bitkilerin ülkenin geleceği olduğunun bilinmesi lazım.'' Kaynak : bugün


ANADOLU 300 YILDIR SOYULUYOR... Reviewed by bunyan on 2/10/2012 Rating: 5 Erzurum’da yetişen 57 ters lale soğanının yurtdışına kaçırılmak üzereyken fark edilmesi botanik hırsızlığını yeniden gündeme getirdi.... ...

Hiç yorum yok: